مطلب ارسالي آقاي عليرضا شريف كاظمي

مطلب ذيل توسط آقاي عليرضا شريف كاظمي فرزندگرامي آقاي حسين شريف كاظمي (مشهدي صدراله) تهيه وتوسط سركارخانم سيده طاهره ميرغياثي تايپ ودرسايت درج گرديد ؛ كه بدينوسيله از حسن همكاري وزحمات ايشان تشكر نموده وازآنجائيكه به نظر ميرسد تعدادي از عزيزان تعزيه خوان ازقلم افتاده باشند لذاازايشان درخواست داريم باانجام مصاحبه حضوري با دست اندركاران تعزيه درناريان همانند كربلائي امامقلي صابري وكربلائي محمود رزاقي و...، ضمن تكميل اين مطلب واضافه نمودن نام ونقش ساير همشهريان درتعزيه  به انضمام تصاويري گويا از اين هنربه همراه بخشهائي از اشعار ونسخ تعزيه  درناريان تهيه وبه منظورتكميل اين بخش دراختيارسايت قراردهند.

                                                                   بسمه تعالی

                            باتوجه به پیشینه  طولانی فرهنگی ومذهبی منطقه  طالقان بویژه پیش قلمروی مردمان این منطقه درامری مبارک وهنری زیبا به نام تعزیه. برآن شديم تا مطالبی چند در مورد کلیات ومباحث تعزیه ودر آخراز تعزیه در روستای ناریان ارائه دهیم . هنردینی تعزیه را می توان با کلمات وجملات گوناگونی تعریف کرد وتوضیح داد ولیکن بهترین تعریف رابا توجه به تاریخ تعزیه می توان اینگونه بيان کرد که " تعزیه عبارت است ازمحل برخورد نیروی خیروشر" وبا این تفکرکه همیشه خیر (اولیاء) پيروزاست . همچین دورنماي تعزیه را می توان در شهادت و انتظار دید. معمولّا در تعزیه حضوریک انسان کامل که می تواند کسی را شفاعت کند ویا به شهادت برسد الزامیست. البته هنر تعزیه در ایران به پیش از حضور وظهور اسلام درجهان و کشورعزیزمان برمی گردد. با تمام صفاتی که بیشتر گفته شد. وبا موضوعاتی بر گرفته شده از داستانهای کهن ایرانی و اساطیری بوده است.

             میرزا عزا کاشانی در دوره ی  ناصرالدین شاه نسخ تعزیه را می نوشت ميرزا انجم دراراک نوشته هاِِِی به مراتب سنگین ترازمیرعزا ی کاشانی داشته است.نوشته هاِئي که نسخ تعزیه بوداز دو صورت زبان حال وزبان قال تشکیل می شدند. زبان حال یعنی  حرفهاِی که به شکل مستند ویا روایت آمده باشد. زبان قال یعنی  حرفهای که ازروی خیالپردازی به اولیاء ويا اشقیا  نسبت می دهند.

           تعزیه اصولا چند ویژگی خاص دارد که از آن جمله می توان  گفت که تعزیه نما یشی آیینی است درتعزیه خلا قیت ونو آوری وجود ندارد نمایشی که موسیقی درآن تا ثیر و  وا بسته به قرار دادها و نشا نه هاست وباعث ایجاد ثواب بین خوانندگان و تما شا گران می شود .   

      تعزیه یک نمایش آیینی است.  از ویژگی ها ی نما یش های آینی ( سنتی) می توان اینگونه گفت که  نمایشها یی بدون تکرار و وفا دار به قرارداد های  تعزیه.

 ارکان  شبیه خوانی :  1 –کلام  اد بیاتی (متن تعزیه)   2 – موسیقی (آوازی تعزیه)  3 –بازیگر؛

          لازم به ذ کر است که  هر کدام از این  موارد ارکان  شبیه خوانی را  بگیریم  نام این  نمایش را  نمی توان  تعزیه گذاشت  وبدین  معنی است که در تعزیه تمام این  سه مورد وجود شان الزامیست .  بازیگری تعزیه  (شبیه خوان ، تعزیه خوان ) رفتارهای  شبیه خوان با نقش  یکی  نیست  و فقط شبیه آن است . یعنی اینکه  آن نقش را فقط بازی می کند . تعزیه  جزو نما یشهای روایی است که  بیشتر به سمت روایت نقش ها سوق  پیدا می کند  واینکه  تعزیه خوا نها هیج وقت در قالب  نقش خود نمی روند وآنها تنها زبان  حال اشخاص هستند. 

ادبيات تعزیه  : دسته بندی تعزیه خوانها به اشقیا و اولیاء عهد بستن دانستن وآگاه بودن  از شهادت از جمله ویژگی های ادبیات تعزیه مي باشد.

بد نیست  بدانید که در گذشته ودرتکیه دولت  تهران  درهر روز یک تعزیه  خوا نده  می شد  یعنی  درهرسال365  تعزیه خوانده می شد.

   وحال   مختصری  از  تعزیه ناریان:

                   ابتدا  به معرفی  تعدادی از تعزیه  خوانها  می پرداریم .  عزیزانی  همچون :حا ج کاظم آقا  شریف کاظمی –حاج مسلم صابری – حاج میرزا احمد رزاقی  -حاج خداقلی رزاقی- میرزا  احمد شریف کاظمی – میر زا مهدی رزاقی – شیخ محمد رزاقی- کربلا یی سید عباس میرغیا ثی – مشهدی حسین  صابری-مشهدی قاسم رزاقی – مشهدی حضرت قلی شریف کاظمی – مشهدی صادق علی شریف کاظمی – سید مجتبی میرغیا ثی – سید مرتضی میر غیا ثی – کربلا یی امام قلی صابری.كربلايي محمود رزاقي و...

                   برای عزیزانی که در حال حاضر میان ما نیستند  درود می فرستیم واز خداوند می خواهیم با اولیا ء اله  محشورشان بگرداند  و کسانی که در کنار ما هستند  آرزوی طول عمری پر برکت  وهمراه با سلامتی وبه ما نیز  قدر شناسی عطا  بفرمايد .

                  گویا نسخ تعزیه را  درناریان  میرزا  لطف اله شریف کاظمی با تو جه  به اطلاعات  فراوانش از روی نسخ  قدیمی تر نوشته است . از نکاتی که بزرگان  تعزیه ناریان  در انتخا ب  تعزیه خوا نها  دقت  داشتند  سواد خواند ن و نوشتن وصدای خوب بود که مورد  دومی اهمیت  بیشتری داشت .

طبق تعزیه های  منا طق دیگر برای موسیقی در تعزیه از طبل وشیپور استفا ده می شد .

اما یکی از تفا وتها یی که تعزیه ها ی زما ن گذ شته با زمان حال  پیدا کرده است ، زیاد شدن  رنگ ها در لباسها می باشد .به طوری که در گذشته  برای مخا لف خوانها تنها  از رنگ قرمز وموافق خوانها از رنگ سبز وزنها از رنگ مشگی  استفا ده می شد .در حالی که  در حال حاضرعلاوه براين رنگها از رنگ های  بنفش – صورتی  --زرد و...نيز  استفاده می شود .

گویا در سا لها ی نسبتا دور در ناریان به جز  وقا یع عا شورا تعزیه های دیگر نیز به صورت نذری خوانده می شد . از جمله این تعزیه ها :  حرب المعا ندين(مربوط به جنگ حضرت علی (ع) با معاویه وعثمان )  غول بیا با نی ( مربوط به حضرت موسی ) و...

                   بد نیست بدا نید حاج کاظم آقا امام خوان بود . میرزا  احمد شریف کاظمی شمرخوان – حاج مسلم شهادت خوان - میرزا احمد رزاقی  زینب خوان- حاج خدا قلی رزاقی زن خوان- مشهدی صادق علی شریف کاظمی زن خوان- وحاج امام قلی صابری یزید خوان بود -.نقش هایی که هر کدام از این بزرگان داشتند شاید بر گردد به آخرین روزهای تعزیه خوانی آنها ، کما اینکه برخی از این عزیزان درکودکی نقش دو طفلان : سکینه.... بازی می کردند . از جمله کارهایی که هر کس می خواست وارد تعزیه بشود باید انجام می داد ویا دمی گرفت نوع حرکات تئا تری و بکارگیری آن در تعزیه بود. چگونگی گرفتن دامن- حرکت صحیح زانوزدن- شمشیر زدن- خنجر گرفتن... از این  جمله بود .

            درآخرازهمه عزیزانی كه درامر تعزیه بودند وهمت گماشتند و این هنر والای انسانی ودینی رابه دست هم نسلان ما سپردند و چه نیک این امر را سر انجام رسا ند تجليل وقدرداني مي نمائيم .